Niepełnosprawni w ruchu drogowym

Niepełnosprawne osoby w ruchu drogowym mają zarówno specjalne prawa, jak i obowiązki, które mają na celu zapewnienie ich bezpieczeństwa oraz wygody. Zrozumienie tych przepisów i ich stosowanie jest kluczowe zarówno dla samych osób z niepełnosprawnościami, jak i dla pozostałych uczestników ruchu drogowego. Uprawnienia osób niepełnosprawnych w ruchu drogowym:

• Miejsca parkingowe- osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności mogą korzystać z miejsc parkingowych oznaczonych znakiem D-18a („Parking – miejsce dla pojazdów osoby niepełnosprawnej”). Miejsca te są zwykle szersze, co ułatwia wysiadanie i wsiadanie do pojazdu. Aby z nich korzystać, kierowca musi posiadać kartę parkingową.
• Karta parkingowa uprawnia do korzystania z ułatwień, takich jak możliwość parkowania w miejscach dla osób z niepełnosprawnościami czy niestosowanie się do niektórych ograniczeń ruchu (np. zakazu wjazdu na ulicę oznaczoną jako strefa zamieszkania). Karta jest wydawana imiennie osobie z niepełnosprawnością lub instytucji świadczącej przewozy osób niepełnosprawnych.
• Pierwszeństwo na przejściach- zgodnie z przepisami, osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich oraz niewidome (z białą laską) mają pierwszeństwo na przejściach dla pieszych, niezależnie od tego, czy już na nie weszły.
• Specjalne oznakowanie pojazdów- samochody przewożące osoby z niepełnosprawnościami mogą być oznakowane naklejką z symbolem osoby niepełnosprawnej. To sygnalizuje innym uczestnikom ruchu, że w pojeździe znajdują się osoby wymagające szczególnej uwagi.

Obowiązki uczestników ruchu drogowego wobec osób niepełnosprawnych:

• Ułatwienie przejazdu- inni kierowcy są zobowiązani umożliwić przejazd osobie niepełnosprawnej korzystającej z wózka inwalidzkiego, szczególnie na skrzyżowaniach czy w miejscach o ograniczonej widoczności.
• Zachowanie ostrożności- zbliżając się do przejścia dla pieszych, kierowcy powinni zwrócić szczególną uwagę na osoby niewidome lub niedowidzące. Sygnalizatory dźwiękowe na niektórych przejściach są dodatkową pomocą, ale nie zwalniają kierowców z obowiązku zachowania ostrożności.
• Parkowanie zgodnie z przepisami- blokowanie miejsc dla osób z niepełnosprawnościami jest nie tylko niezgodne z prawem, ale też nieetyczne. Policja i straż miejska mają prawo ukarać kierowców zajmujących takie miejsca bez uprawnień.

Ułatwienia w transporcie publicznym:

• Autobusy i tramwaje dostosowane do osób z niepełnosprawnościami- nowoczesne środki transportu miejskiego często są wyposażone w niskopodłogowe wejścia, rampy i specjalne miejsca do przewozu wózków inwalidzkich.
• Pomoc personelu- kierowcy autobusów i konduktorzy są zobowiązani do udzielania pomocy osobom z niepełnosprawnościami. Przykładem może być opuszczenie rampy lub udzielenie wsparcia przy wsiadaniu i wysiadaniu.
• Specjalne oznaczenia- pojazdy dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych są oznakowane. Warto korzystać z tych udogodnień, aby podróż była bardziej komfortowa i bezpieczna.

Przepisy dotyczące praw osób z niepełnosprawnościami w ruchu drogowym znajdują się w Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku „Prawo o ruchu drogowym” (Dz.U. 1997 Nr 98 poz. 602). Wskazują one m.in. obowiązek dostosowania infrastruktury drogowej oraz prawa osób z niepełnosprawnościami w zakresie korzystania z pojazdów i przestrzeni publicznej.